Επειδή τον τελευταίο καιρό παρατηρούνται μυκητολογικές προσβολές σε ελαιώνες της περιοχής παρακάτω σας παραθέτουμε 2 από τις κύριες και σημαντικότερες ασθένειες της ελιάς.
Κυκλοκόνιο
Αποτελεί τη σημαντικότερη ασθένεια της ελιάς παγκοσμίως με ευρεία εξάπλωση. Προκαλεί εξασθένιση δέντρων λόγω φυλλόπτωσης και μείωση παραγωγής μέχρι πλήρη ακαρπία.
Συμπτώματα
Προσβάλλει κυρίως τα φύλλα αλλά και μίσχους φύλλων, ποδίσκους ανθέων και καρπών σπάνια όμως καρπούς και βλαστούς. Στα φύλλα σχηματίζονται τεφροκαστανές κηλίδες με καπνώδη εμφάνιση. Έπειτα γίνονται κυκλικές και συχνά περιβάλλονται με μία χλωρωτική άλω. Τα προσβεβλημένα φύλλα άνοιξη-καλοκαίρι πέφτουν, συνεπώς τα δέντρα μπορεί να απογυμνωθούν και κλαδίσκοι να ξηραθούν.
Αίτιο
Η ασθένεια οφείλεται στο μύκητα Spilocaea oleaginea. Το μυκήλιο του αναπτύσσεται ανάμεσα στην εφυμενίδα κι επιδερμίδα κι έχει κονιδιοφόρους φιαλόμορφους. Θερμοκρασίες που ευνοούν την ανάπτυξη του μύκητα είναι 15-20 βαθμούς Κελσίου. Τα σπόρια του μύκητα (κονίδια ) χρειάζονται νερό για να απελευθερωθούν και να βλαστήσουν. Βρίσκονται στις κηλίδες καθόλη τη διάρκεια του έτους όμως οι μολύνσεις γίνονται κυρίως άνοιξη και φθινόπωρο. Κατά τη ξηρή και πολύ θερμή περίοδο του καλοκαιριού ή δράση του μύκητα αναστέλλεται. Επιβιώνει πάνω στα προσβεβλημένα φύλλα που παραμένουν στο δέντρο. Ο χρόνος επώασης της ασθένειας κυμαίνεται από 2-3 εβδομάδες μέχρι και 2-3 μήνες ανάλογα την περιοχή και την εποχή. Υπάρχει διαφορετικός βαθμός ευαισθησίας μεταξύ των ποικιλιών ελιάς.
Καταπολέμηση
Προληπτικές εφαρμογές των οπωρώνων με τα κατάλληλα εγκεκριμένα μυκητοκτόνα κυρίως άνοιξη και φθινόπωρο. Αυτά είναι κυρίως χαλκούχα, dodine (Syllit), kresoxim methyl (Stroby), fenbuconazole, mancozeb,Flint, Flint Max, pyraclostrobin (Insignia), difenoconazole (Score).
Γλοιοσπόριο
Στη χώρα μας διαπιστώθηκε το 1920 στην Κέρκυρα όπου είναι γνωστή με το όνομα παστέλλα. Προκαλεί συχνά σημαντικές ζημιές λόγω σήψης ελαιοκάρπου και σε μερικές περιοχές προκαλεί μηδενισμό της παραγωγής .
Συμπτώματα :
Η ασθένεια προσβάλλει κυρίως τους καρπούς όταν πλησιάζουν στην ωρίμανση ή είναι ώριμοι και προκαλεί σήψη και λιγότερο τα φύλλα τους ποδίσκους και τους νεαρούς κλαδίσκους. Συνήθως η προσβολή αρχίζει στην επιφάνεια με εμφάνιση κηλίδας χρώματος καστανοιώδους κι εξαπλώνεται ταχύτατα σε όλο τον ελαιόκαρπο. Οι ιστοί των κηλίδων βυθίζονται αποκτούν ρυτίδωση και καλύπτονται από τις καρποφορίες του μύκητα (ακέρβουλα) κι εμφανίζονται σαν μαύρα στίγματα . Με βροχερό καιρό από τις καρποφορίες εξέρχονται τα σπόρια του μύκητα σαν γλοιώδη μάζα που έχει χρώμα ρόδινο ή πορτοκαλί. Οι καρποί αυτοί είτε πέφτουν στο έδαφος είτε παραμένουν στα δέντρα υφίσταται καθολική σήψη, αφυδατώνονται και μεταβάλλονται σε μούμιες. Η προσβολή των φύλλων και των βλαστών που είναι σπάνια στην χώρα μας είναι άνευ οικονομικής σημασίας.
Αίτιο
Η ασθένεια οφείλεται στον ασκομύκητα Glomerella cingulatα με ατελή μορφή τον Gloeοsporium olivarum. Ο μύκητας αναπτύσσεται σε θερμοκρασίες 10-25 βαθμούς Κελσίου. Το παράσιτο μολύνει μόνο τους ώριμους καρπούς είτε με απευθείας διάτρηση είτε από πληγές. Για τις μολύνσεις απαραίτητη είναι η ύπαρξη νερού ή πολύ υψηλής σχετικής υγρασίας. Χρόνος επώασης ασθένειας 6-15 μέρες σε Τ = 10-250C Σπουδαιότερη πηγή μολυσμάτων είναι οι καρποί. Κρίσιμη περίοδος επιδημίας αρχίζει με την έναρξη ωρίμανσης των καρπών δηλαδή μέσα Οκτωβρίου με αρχές Νοεμβρίου μέχρι και τέλη Δεκεμβρίου. Η προσβολή του ελαιοκάρπου από δάκο παίζει σημαντικό ρόλο στη ανάπτυξη της ασθένειας. Ο δάκος με τη δημιουργία νυγμάτων στους καρπούς επιταχύνει την ωρίμανση και διευκολύνει την γρήγορη είσοδο κι ανάπτυξη του μύκητα. Ο μύκητας ευνοείται σε ελαιώνες σε αργιλώδη βαριά εδάφη που στραγγίζουν δύσκολα και σε χαμηλές, κλειστές τοποθεσίες που δεν αερίζονται καλά και διατηρείται μεγάλη υγρασία.
Καταπολέμηση
Συνιστώνται δύο προληπτικές εφαρμογές με χαλκούχα μυκητοκτόνα κατά την κρίσιμη περίοδο λίγο πριν την ωρίμανση των καρπών. Επίσης εγκεκριμένα είναι και το dodine (Syllit) και το pyraclostrobin (Insignia).
Να αποφεύγεται η εγκατάσταση ελαιώνων σε χαμηλές, υγρές, κακώς αεριζόμενες περιοχές. Τέλος το κατάλληλο κλάδεμα για αραίωση κόμης δέντρων βοηθάει στον καλό αερισμό και φωτισμό των δέντρων.