Ο χαλκός υπήρξε το πρώτο χημικό σκεύασμα με πολύ καλό αποτέλεσμα κατά πολλών μυκήτων που προσβάλουν τα φυτά και αποτέλεσε το πρώτο πραγματικό μυκητοκτόνο στην ιστορία της γεωργίας από το 1880.
Ο χαλκός συμμετέχει στην φωτοσύνθεση στα φυτικά κύτταρα με μεταφορά ηλεκτρονίων αποτελεί αναπόσπαστο μέρος των ενζύμων και είναι ένα από τα ιχνοστοιχεία που είναι απαραίτητα για την ανάπτυξη των φυτών. Η έλλειψη του χαλκού στα φυτά αν και δύσκολο να εντοπιστεί οπτικά προκαλεί τα εξής συμπτώματα, μαρασμό φύλλων με πιο ανοιχτόχρωμο χρώμα (κοντά στο κίτρινο) και νανισμούς.Το εδαφικό pΗ και η οργανική ύλη είναι από τα κυρίαρχα στοιχεία που επηρεάζουν τη διαθεσιμότητα του χαλκού. Η συγκέντρωση της οργανικής ύλης μειώνει την διαθεσιμότητα του χαλκού και την διαθεσιμότητα στις καλλιέργειες.
Οι 4 μορφές του χαλκού στην γεωργία (βιολογική και συμβατική).
- Bορδιγάλειος πολτός (Calcium copper sulfate).
- Το υδροξείδιο του χαλκού (Copper hydroxide).
- Ο οξυχλωριούχος χαλκός (Copper oxychloride).
- Το Οξείδιο του χαλκού (Copper oxide) .
Πλεονεκτήματα χαλκούχων σκευασμάτων
- Μεγάλη προσκολλητικότητα στα φύλλα
- Μεγάλη περίοδος δράσης (εκτός και αν ακολουθήσει βροχόπτωση)
Ο Βορδιγάλειος πολτός εφαρμόζεται νωρίς το χειμώνα, μετά την πτώση των φύλλων, και μέχρι τα τέλη του Φεβρουαρίου. Είναι κατάλληλος για την αντιμετώπιση μυκήτων των γενών: Peronospora, Phytopthora, Plasmopara, Phomopsis, Septoria, Monilia, Exoascus, Coryneum, Colletotrichum, Cycloconium, Cladosporium, Cercospora και για τις σκωριάσεις που οφείλονται στα γένη Uromyces, Gymnosporangium και Puccinia. Επίσης είναι πολύ αποτελεσματικός στις σήψεις των ριζών που οφείλονται στους μύκητες Pythium, Verticillium και Sclerotinia. Μια άλλη εφαρμογή το πολτού αυτού είναι στο βάψιμο (επάλειψη) του κορμού των δένδρων και των τομών από τα κλαδέματα, το οποίο γίνεται με πολτό μεγάλης συγκέντρωσης και με μια βούρτσα. Η επάλειψη προστατεύει τους κορμούς από μολύνσεις ασθενειών του εδάφους. Τέλος ο βορδιγάλειος πολτός χρησιμοποιείται και στην βιολογική γεωργία με μικρές όμως αναλογίες ψεκασμού.
Ο χαλκός εκτός από μυκητοκτόνο δράση έχει και σημαντική βακτηριοκτόνο δράση. Χρησιμοποιείται για την αντιμετώπιση και προστασία από βακτήρια όπως το βακτηριακό κάψιμο της αχλαδιάς και το βακτηριακό έλκος των πυρηνοκάρπων. Η δράση του χαλκού εναντίων των βακτηρίων ενισχύει και την άμυνα των φυτών στους παγετούς.
Στα πυρηνόκαρπα καλό θα είναι να γίνονται προληπτικές εφαρμογές, με βάση πάντα και τις γεωργικές προειδοποιήσεις, για τις ασθένειες ΕΞΩΑΣΚΟΣ, ΚΟΡΥΝΕΟ, ΒΑΚΤΗΡΙΑΚΟ ΕΛΚΟΣ, ΦΩΜΟΨΗ (ΕΛΚΟΣ ΚΛΑΔΙΣΚΩΝ).
Στα εσπεριδοειδή, εκτός από την προληπτική του δράση στις διάφορες ασθένειες, η εφαρμογή χαλκού λειτουργεί προληπτικά κατά τις κομμιώσεις (κόλλες που βγαίνουν από τον κορμό και στα κλαδιά του φυτού). Οι κομμιώσεις σε μεγάλο βαθμό οφείλονται στην έλλειψη χαλκού και είναι σπάνιες όπου εφαρμόζονται χαλκούχα μυκητοκτόνα.
Στην ελιά: Μπορούν να γίνουν προληπτικοί ψεκασμοί στις αρχές του φθινοπώρου καθώς και μετά τη συλλογή του ελαιοκάρπου και το κλάδεμα για την επούλωση των πληγών, δρα κατά του καρκίνου της ελιάς και άλλων μυκητολογικών ασθενειών. Μπορούν να γίνουν μερικοί ψεκασμοί και στις αρχές της άνοιξης.Οι εφαρμογές πρέπει να σταματήσουν πριν την άνθηση.
Συνδυαστικότητα
Όλα τα χαλκούχα σκευάσματα δεν μπορούν να συνδυαστούν με ισχυρά όξινα και ισχυρά αλκαλικά σκευάσματα.
Πάντα θα πρέπει να ακολουθούνται οι οδηγίες που αναγράφονται στις ετικέτες των φυτοπροστατευτικών προϊόντων πριν από κάθε συνδυασμό .
Φυτοτοξικότητα
Σε μηλοειδή και πυρηνόκαρπα όλα τα χαλκούχα σκευάσματα μπορούν να εφαρμόζονται μέχρι το φούσκωμα των οφθαλμών. Από την έκπτυξη των οφθαλμών και μετά μπορεί να προκαλέσουν φυτοτοξικότητα.
Σε ελιά,αμπέλι και λαχανικά η εφαρμογή χαλκούχων μπορεί να πραγματοποιηθεί καθ όλη τη διάρκεια του βιολογικού τους κύκλου.
Οι μορφές του χαλκού και οι δόσεις που πρέπει να χρησιμοποιούνται καθορίζονται από:
- Την εποχή
- Τις καιρικές συνθήκες